Oyun, çocuklar için sadece bir eğlence değil. Ayrıca, fiziksel, zihinsel ve sosyal gelişimi destekleyen önemli bir etkinliktir. Ancak unutulmaması gereken kritik bir unsur vardır: güvenlik. Her yıl, binlerce çocuk oyun parklarında yaralanıyor. Bu kazalar farklı şekillerde gerçekleşiyor. Bu kazaların çoğu, uygun güvenlik önlemleri alınmadığı veya standartlara uyulmadığı için meydana gelir.
İşte bu yüzden çocuk oyun alanı güvenlik standartları sadece bir tercih değil, zorunluluktur.
Uluslararası ve Ulusal Güvenlik Standartları Nelerdir?
EN 1176 (Avrupa Standardı)
Bu standart, Avrupa Birliği ülkelerinde ve Türkiye'de TSE tarafından kabul edilmiştir. Çocuk oyun alanlarındaki tüm ekipmanların üretim, montaj ve bakım kurallarını belirler.
Kapsadığı başlıca alanlar:
- Mekanik güvenlik
- Malzeme kalitesi
- Yükseklik, boşluk ve kenar mesafeleri
- Düşme alanı gereksinimleri
- Zemin kaplamaları
- Uygun yaş aralığı sınıflandırması
EN 1177 (Zemin Güvenliği Standardı)
Bu standart, oyun alanlarındaki zemin kaplamalarının darbe emici özelliklerini belirler. Çocuğun yüksekten düşmesi durumunda baş travması riskini azaltmaya yönelik testler içerir.
TSE 706 EN 1176 (Türkiye)
TSE tarafından yürürlüğe alınan bu standart, Türkiye'de yerli üreticilerin ve belediyelerin uyması gereken teknik kuralları içerir.
Oyun Alanlarında Uyulması Gereken Başlıca Güvenlik Kuralları
1. Düşme Alanları ve Zemin Kaplaması
- Her oyun ekipmanının etrafında darbe emici zemin bulunmalıdır (kauçuk, EPDM, talaş, çim koruma plakası).
- Yumuşak zemin kaplaması en az 1,5 metre çevresel genişliğe sahip olmalıdır.
- Kritik düşme yüksekliği test edilerek zemin buna uygun seçilmelidir.
2. Ekipman Yükseklik ve Aralıkları
- Yaş grubuna göre platform yükseklikleri farklı olmalıdır (örneğin, 2-5 yaş için 1.0 m, 5-12 yaş için 1.5 m).
- Tırmanma ağları, parmak sıkışma ve boğulma riski yaratmayacak aralıklarla üretilmelidir.
- Salıncak aralıkları çarpışmaları önleyecek şekilde ayarlanmalıdır.
3. Malzeme Kalitesi ve Kaplamalar
- Sivri kenar, keskin köşe bulunmamalıdır.
- Metal parçalar paslanmaya karşı galvanizlenmiş olmalıdır.
- Ahşap yüzeyler kıymık oluşumuna karşı pürüzsüz olmalı ve emprenye edilmelidir.
4. Periyodik Bakım ve Denetim
- Tüm oyun alanlarında aylık görsel kontrol, 3-6 aylık işlevsel kontrol ve yılda bir detaylı teknik kontrolyapılmalıdır.
- Oyun alanının girişinde “uyarı levhası” yer almalı (yaş grubu, acil iletişim vb.).
5. Yaş Grubuna Uygunluk
- 0–2 yaş, 2–5 yaş, 5–12 yaş grupları için ayrı alanlar olmalıdır.
- Gelişimsel seviyeye uygun modül ve yükseklikler tercih edilmelidir.
Erişilebilirlik ve Engelli Güvenliği
- Rampa sistemleri eğim standardına uygun yapılmalıdır (%5’ten az).
- Tekerlekli sandalye kullanan çocuklar için özel salıncaklar ve platformlar olmalıdır.
- Kontrast renkler ve dokunsal yönlendirme alanları, görme engelli çocuklar için kullanılmalıdır.
Üreticiler ve Belediyeler İçin Uyarılar
- EN 1176 uygunluk sertifikalı üreticiler tercih edilmelidir.
- Belediye park projelerinde teknik şartnamede EN 1176–1177 standartları zorunlu tutulmalıdır.
- Kurulum sonrası saha güvenliği kontrol edilip tutanakla teslim alınmalıdır.
Güvenli Bir Oyun Alanının Faydaları
Kaza riskini azaltır: Çocuklar düşme, çarpma, sıkışma gibi risklerden korunur.
Aile güvenini oluşturur: Ebeveynler çocuklarını güvenle parkta bırakabilir.
Belediye prestijini artırır: Güvenli parklar, yerel yönetimlerin sosyal hizmet gücünü gösterir.
Çocuk gelişimine olumlu katkı sağlar: Güvenli oyun ortamı, öğrenmeyi ve özgüveni teşvik eder.
Çocuk oyun alanı güvenlik standartları, bir lüks değil; çocuk sağlığı ve kamu güvenliği açısından bir zorunluluktur. Kamu kurumları ve özel işletmeler, EN 1176 gibi uluslararası standartlara uymalıdır. Bu, yalnızca yasal bir gereklilik değildir; aynı zamanda kritik bir ihtiyaçtır. Bu, aynı zamanda bir vicdani sorumluluktur. Unutmayalım: Çocuklar en güvenli alanlarda özgürce oynamalıdır.
